Tiêm vaccine không đúng lịch có sao không?

Tiêm vaccine đúng lịch bao gồm cả các mũi tiêm cơ bản và mũi tiêm nhắc lại, để giúp cơ thể được bảo vệ tối ưu nhất. Nếu trẻ tiêm vaccine muộn hoặc sớm hơn so với lịch đề nghị thì có ảnh hưởng gì đến hiệu quả của vaccine?

Bệnh thủy đậu dễ lây và có thể gây biến chứng

Bệnh thủy đậu do virus Varicella Zoster gây ra. Virus Varicella Zoster gây bệnh thủy đậu chủ yếu lây truyền qua đường hô hấp, bằng các giọt nước nhỏ trong không khí bắn ra từ đường hô hấp như mũi, miệng của người bệnh. Thông qua việc tiếp xúc trực tiếp với đồ vật như quần áo, chăn gối có vấy bẩn các chất tiết của người bệnh. Bệnh cũng có thể lây qua tiếp xúc trực tiếp với chất dịch khi các bọng nước bị vỡ. Đặc biệt, đối với phụ nữ mang thai mắc bệnh thủy đậu có thể lây cho thai nhi qua nhau thai, gây nên tình trạng mắc thủy đậu bẩm sinh.

Thời gian lây bệnh của thủy đậu kéo dài từ trước khi nổi ban đỏ 1 - 2 ngày cho đến khi các bọng nước đóng vảy hoàn toàn.

Thời tiết nồm ẩm là điều kiện thuận lợi để bệnh thủy đậu phát triển và lây lan, bệnh lành tính nhưng có thể gây ra nhiều biến chứng như:

Để lại những vết sẹo sau bội nhiễm vi khuẩn, nguy cơ nhiễm khuẩn da, vi khuẩn xâm nhập vào máu gây nhiễm khuẩn huyết và hội chứng choáng nhiễm độc.

• Biến chứng thần kinh: Mất điều hòa tiểu não, viêm não.

• Viêm cột sống cắt ngang, viêm màng não vô khuẩn.

• Hội chứng Guillain - Barré, hội chứng Reye (một bệnh não cấp tính tiến triển nhanh kèm tổn thương ở gan, xảy ra do dùng Aspirin trong quá trình trẻ nhiễm virus)

• Virus thủy đậu xâm nhập vào máu, gây viêm phổi kẽ và viêm phổi thủy đậu. Viêm phổi do virus thủy đậu là biến chứng phổ biến nhất ở bệnh nhân thủy đậu và thường có mức độ nghiêm trọng, với tỷ lệ tử vong từ 10 - 50% khi không được điều trị với thuốc kháng virus.

• Những người mắc thủy đậu có nguy cơ mắc bệnh zona khi đến tuổi trung niên.

• Nếu mắc thủy đậu khi mang thai sẽ có thể sẽ để lại các biến chứng sau:

+ Ảnh hưởng lên cơ thể mẹ

- Phụ nữ bị nhiễm thủy đậu khi mang thai có khả năng dẫn đến nguy cơ tiến triển thành viêm phổi kẽ nghiêm trọng do virus Varicella Zoster.

+ Ảnh hưởng lên thai nhi

- Phụ nữ mang thai bị thủy đậu từ tuần thứ 20 trở đi của thai kỳ, có khả năng gây ra thủy đậu bẩm sinh cho trẻ.

- Phụ nữ mang thai bị thủy đậu 5 ngày trước hoặc 2 ngày sau khi sinh, sẽ có khả năng gây ra thủy đậu sơ sinh nghiêm trọng cho trẻ, thậm chí có thể gây tử vong.

Tiêm phòng thủy đậu là biện pháp phòng bệnh hiệu quả

Bệnh có thể lây lan nhanh chóng và dễ trở thành dịch, việc phòng ngừa bệnh thủy đậu là rất quan trọng. Vì vậy, cần phòng ngừa bệnh thủy đậu một cách chủ động và có hiệu quả.

Hiện nay, đã có các vaccine phòng bệnh thủy đậu, tiêm phòng từ sớm khi trẻ được 9 tháng tuổi trở lên, nên cho trẻ được tiêm phòng nhằm tránh lây nhiễm trong các đợt dịch bệnh thủy đậu.

Đối với bệnh thủy đậu tiêm vaccine là cách phòng bệnh đơn giản và hiệu quả nhất. 90% những người đã được chủng ngừa sẽ tránh hoàn toàn được căn bệnh này. 10% còn lại có thể bị mắc thủy đậu sau khi tiêm chủng, nhưng các trường hợp này cũng chỉ bị nhẹ, với rất ít nốt đậu (dưới 50 nốt) và thường không bị biến chứng.

Số liều vaccine tùy theo độ tuổi, có thể tiêm từ 1 đến 2 liều (chi tiết nên đến các điểm tiêm chủng vaccine để được tư vấn). Phụ nữ tiêm vaccine ngừa thủy đậu trước thời gian dự kiến mang thai ít nhất 3 tháng để đảm bảo thai kỳ khỏe mạnh.

Ai không nên tiêm vaccine thủy đậu?

Theo khuyến cáo người có hệ thống miễn dịch suy yếu và người dị ứng nặng gây đe dọa tính mạng với Gelatin hoặc kháng sinh Neomycin không nên tiêm vaccine này.

Người có phản ứng dị ứng nghiêm trọng sau khi tiêm liều vaccine thủy đậu trước đó không nên tiêm liều thứ hai.

Phụ nữ mang thai và đang có dự định có thai hoặc không chắc chắn liệu đã mang thai hay không thì không nên tiêm vaccine này, do các phản ứng sau tiêm vaccine ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi vẫn chưa được xác định. Tuy nhiên, phụ nữ không có thai, trong độ tuổi sinh sản và chưa từng mắc thủy đậu nên được tiêm chủng ngừa thủy đậu để tránh việc tiếp xúc với bệnh trong thời kỳ mang thai.

Tóm lại: Thủy đậu là bệnh truyền nhiễm lây lan nhanh từ người này sang người khác. Bệnh có khả năng bùng phát thành dịch và gây nguy hiểm đối với người mắc phải. Virus gây bệnh thủy đậu thường có trong nước bọt của người bệnh. Lượng virus này có thể bắn ra khỏi không khí khi người bệnh nói chuyện, hắt hơi hoặc ho. Những người tiếp xúc với không khí chứa virus này có nguy cơ bị lây thủy đậu nhanh chóng.

Khi bị thủy đậu cần được phát hiện sớm, cách ly để tránh lây lan và cần chăm sóc đúng cách, tránh những biến chứng của bệnh. Bệnh thường lành tính nhưng đôi khi gây ra những biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, để việc điều trị cho người bệnh thủy đậu hiệu quả cần kết hợp chế độ chăm sóc đúng cách theo hướng dẫn của thầy thuốc.

Vắc xin phế cầu khuẩn bảo vệ cơ thể như thế nào?

Bác sĩ Nguyễn Huy Luân - trưởng đơn vị tiêm chủng Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM - cho biết phế cầu khuẩn là một trong những tác nhân hàng đầu gây nhiễm trùng ở trẻ nhỏ, đặc biệt ở các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam.